Khác với sự hùng vĩ của Angkor Wat, vẻ trầm mặc của Bayon hay rêu phong huyền bí của Ta Prohm, Banteay Srei là một thế giới khác – nhỏ bé, dịu dàng, nhưng khiến mọi người phải dừng chân thật lâu.
Một học giả Pháp từng nói: “Nếu các ngôi đền khác là quốc ca của đế chế Khmer, thì Banteay Srei là một khúc tình ca viết bằng đá.”
Nằm ẩn giữa rừng rậm cách Angkor khoảng 25km, Banteay Srei không dành để phô trương quyền lực, mà là nơi để người Khmer xưa gửi gắm thẩm mỹ, niềm tin và sự thanh cao trong từng đường nét chạm khắc.
Viên Ngọc Kiến Trúc Cổ Nhất Angkor
Được xây dựng từ năm 967, Banteay Srei là một trong những ngôi đền cổ nhất còn nguyên vẹn trong quần thể Angkor – và điều thú vị là nó không do một vị vua xây dựng. Chủ nhân của công trình là Yajnavaraha, một học giả Bà-la-môn – người cũng là thầy thuốc và cố vấn tâm linh cho vua Rajendravarman II.
Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng, việc một học giả đứng ra xây đền đã tạo nên một “Banteay” khác biệt: không đồ sộ, không vương quyền, mà là một ngôi đền của tri thức, nghệ thuật và tâm linh thuần túy.
Hành trình Di Sản Kh’mer là hành trình trải nghiệm tham quan 6 kinh đô Khmer, đi qua 4 di sản và hàng loạt điểm đến nổi bật của xứ sở chùa tháp Campuchia do đội ngũ FIT TOUR thiết kế cho Nhà Báo BTV Quang Minh (Đài Truyền Hình Việt Nam – VTV quay chuỗi phim tài liệu về đất nước Campuchia năm 2025).
Tinh Xảo Từng Milimet
Ngay khi bước vào Banteay Srei, du khách thường dừng lại khá lâu. Không phải vì đền rộng – mà vì từng chi tiết nhỏ đều như mời gọi ánh nhìn.
Toàn bộ đền được xây bằng đá sa thạch hồng – mềm hơn đá thường, cho phép các nghệ nhân chạm khắc tinh vi hơn bất kỳ nơi nào khác.
Dưới ánh nắng sớm, từng bức phù điêu hiện lên sống động: từ những câu chuyện thần thoại Ấn Độ giáo như Shiva cưỡi Nandi, Krishna giết Kamsa, cho đến những hoa văn Mandala, hoa sen, sư tử, rắn thần… tất cả đều sắc nét như được khắc bằng kim cương.
Một hướng dẫn viên địa phương từng dẫn đoàn nghiên cứu Nhật nhận xét: “Người Khmer thời đó không chỉ chạm đá – họ đã dệt tâm hồn mình vào trong từng hoa văn.”
Vì Sao Được Gọi Là “Đền Của Phụ Nữ”?
Không có ghi chép chính thức, nhưng có nhiều cách lý giải:
- Do đền nhỏ, mềm mại, sắc hồng và tỉ mỉ – người ta tin chỉ phụ nữ mới có thể tạo nên.
- Do gắn với nữ thần Devi – biểu tượng của trí tuệ, sắc đẹp và sự tinh khiết trong Ấn Độ giáo.
- Hoặc đơn giản, đó là cách để người Khmer vinh danh vẻ đẹp nữ tính trong văn hóa và tôn giáo của họ.
Một nhà khảo cổ học người Anh từng chia sẻ: “Banteay Srei giống như một bài thơ của người phụ nữ Khmer cổ – kiêu hãnh, khiêm nhường và đầy bản lĩnh.”
Một Trải Nghiệm Đáng Giá Cho Người Yêu Nghệ Thuật
Không có sự kỳ vĩ choáng ngợp, Banteay Srei hấp dẫn người ta bằng sự tỉ mỉ, bằng vẻ đẹp thuần khiết của một nền nghệ thuật đã đạt đến đỉnh cao hàng ngàn năm trước. Từng góc chụp, từng bước chân đều có thể khiến người yêu kiến trúc – đặc biệt là điêu khắc – phải trầm trồ.
Với du khách, đây là điểm dừng lý tưởng cho buổi sáng yên tĩnh, khi nắng xuyên qua những bức tường đá hồng, làm nổi bật từng chi tiết như một triển lãm ngoài trời.
Một nữ du khách người Đức từng chia sẻ sau chuyến đi: “Tôi đã đến Angkor Wat và choáng ngợp, nhưng tại Banteay Srei, tôi thấy mình được trò chuyện với chính những người thợ chạm khắc Khmer – họ ở lại trong từng nét đá này.”
Lưu Ý Khi Tham Quan
- Thời điểm lý tưởng: 7h – 9h sáng hoặc sau 4h chiều (nắng dịu và vắng khách)
- Di chuyển: Cách Siem Reap 25–30km, có thể đi tuk tuk hoặc ô tô riêng
- Trang phục: Kín đáo, thoải mái để tiện đi bộ quanh đền
- Gợi ý kết hợp: Banteay Srei – núi Kulen – thác Phnom Bok hoặc Kbal Spean (cùng hướng)
Banteay Srei không cần phải lớn để khiến người ta cảm phục. Nó chỉ cần đẹp – một vẻ đẹp đến từ sự tinh tế tuyệt đối. Với những ai từng lặng người trước một đường cong trên đá, hay dừng lại để ngắm một bông hoa được tạc cách đây hơn nghìn năm – thì nơi này là dành cho bạn.
