Cách Phnom Penh chỉ 15km, giữa cánh đồng tưởng chừng yên bình, là một vùng đất không bao giờ ngủ yên – nơi 20.000 linh hồn Khmer đã vĩnh viễn nằm lại. Choeung Ek, hay còn gọi là Cánh Đồng Chết, không phải là điểm đến để chiêm ngưỡng, mà là nơi để cúi đầu.
Ở đây, những vết tích còn đó: sọ người, hố chôn, gốc cây vấy máu – như lời cảnh tỉnh nhân loại về một lịch sử không được phép quên.
Nghĩa Địa Của 20.000 Linh Hồn
Trước khi trở thành nơi hành quyết, Choeung Ek từng là một vườn cây ăn trái. Nhưng dưới thời Khmer Đỏ (1975–1979), nơi đây bị biến thành một “cánh đồng chết” – nơi hơn 129 hố chôn tập thể được phát hiện.
Hành trình Di Sản Kh’mer là hành trình trải nghiệm tham quan 6 kinh đô Khmer, đi qua 4 di sản và hàng loạt điểm đến nổi bật của xứ sở chùa tháp Campuchia do đội ngũ FIT TOUR thiết kế cho Nhà Báo BTV Quang Minh (Đài Truyền Hình Việt Nam – VTV quay chuỗi phim tài liệu về đất nước Campuchia năm 2025).
Không ít nhà nhân quyền và nhà báo quốc tế từng rùng mình khi nghe câu chuyện: phần lớn nạn nhân bị đánh chết bằng cuốc, gậy tre để tiết kiệm đạn. Đêm xuống, từng đoàn người bị chở đến bằng xe tải. Sáng hôm sau – mặt đất yên lặng, như chưa từng có gì xảy ra.
Bảo Tháp Choeung Ek – Tượng Đài Của Ký Ức
Giữa không gian ấy, nổi bật là bảo tháp tưởng niệm 17 tầng, nơi lưu giữ hơn 5.000 sọ người. Mỗi chiếc sọ đều mang theo vết nứt – chứng tích của bạo lực không lời. Bên trong tháp là một im lặng dày đặc. Người đến đây thường không nói, chỉ đứng thật lâu.
Ngay cạnh bảo tháp là “cây giết trẻ em” – nơi Khmer Đỏ đập đầu hàng ngàn trẻ sơ sinh. Những tấm bảng mô tả lại sự việc được đặt sát gốc cây. Một hướng dẫn viên địa phương từng lặng lẽ nói với đoàn khách: “Ở đây, nước mắt không khóc ra được nữa – chỉ có tiếng chuông gió rung lên thay cho lời nguyện.”
Trải Nghiệm Không Dành Cho Kẻ Vô Tâm
Không giống những điểm tham quan truyền thống, Choeung Ek là nơi của sự lặng im và tự vấn. Những con đường mòn dẫn khách qua từng hố chôn, nơi mảnh vải, xương người vẫn có thể lộ lên sau một trận mưa.
Du khách được khuyên nên đi cùng hướng dẫn viên, hoặc dùng audio guide để hiểu từng địa điểm – từ gốc cây, phòng thờ, đến hồ sơ lưu trữ và bảng nhân chứng.
Một Di Sản Không Thể Lãng Quên
Ngày nay, Choeung Ek – cùng với Toul Sleng – đã trở thành trung tâm giáo dục nhân quyền cho thế hệ trẻ Campuchia. Nhiều sinh viên đến đây như một phần bắt buộc trong chương trình học, không phải để học lịch sử qua sách vở, mà để hiểu bằng trái tim.
Một nữ sinh Đại học Phnom Penh chia sẻ với phóng viên nước ngoài:
“Chúng tôi không đến đây để khóc. Chúng tôi đến để nhớ. Và để giữ cho ký ức này không bị xóa nhòa.”
Choeung Ek không chỉ là nơi nhắc về cái chết. Nó là nơi khiến người sống học cách yêu thương, trân trọng và bảo vệ nhân tính.
Lời Kết
Có những nơi, bạn không thể rời đi như cũ. Choeung Ek là một nơi như vậy.
Nó không ồn ào. Không rực rỡ. Nhưng khi bạn bước ra, bạn sẽ mang theo một điều gì đó – như một ánh sáng nhỏ – khiến bạn lặng người, và biết rằng: chỉ khi con người nhớ lấy bóng tối, họ mới đủ tỉnh táo để đi về phía ánh sáng.
