Ẩn mình giữa những ngọn đồi phủ cây xanh phía Bắc Phnom Penh, Oudong không sầm uất như thủ đô hiện đại, cũng không mang sự huy hoàng đền đài như Angkor.
Nhưng chính sự yên lặng ấy khiến nơi đây khác biệt: một vương triều không còn nữa, nhưng khí chất thì vẫn còn nguyên trong từng tháp Phật, từng bậc đá phủ rêu, từng tiếng chuông chùa vang vọng giữa rừng.
Một Quyết Định Định Hình Lịch Sử
Sau khi Angkor thất thủ dưới tay người Xiêm vào năm 1431, triều đình Khmer buộc phải dời bỏ cố đô từng một thời huy hoàng. Vua Ponhea Yat chọn vùng đồng bằng phía Nam, gần sông Mekong – nơi có thể giao thương, dễ kết nối – làm nơi tái lập vương quyền.
Phnom Penh là trạm dừng chân đầu tiên, nhưng không lâu sau, cái tên Oudong được lựa chọn để dựng thành một kinh đô mới. Từ đầu thế kỷ 17 cho tới giữa thế kỷ 19, hơn 30 đời vua Khmer đã lên ngôi, trị vì và yên nghỉ tại nơi này.
Hành trình Di Sản Kh’mer là hành trình trải nghiệm tham quan 6 kinh đô Khmer, đi qua 4 di sản và hàng loạt điểm đến nổi bật của xứ sở chùa tháp Campuchia do đội ngũ FIT TOUR thiết kế cho Nhà Báo BTV Quang Minh (Đài Truyền Hình Việt Nam – VTV quay chuỗi phim tài liệu về đất nước Campuchia năm 2025).
Một học giả Khmer từng viết trong tạp chí văn hóa Phnom Penh:
“Oudong không xây dựng vương triều bằng đá tạc quyền lực. Mà bằng sự nhẫn nại của một dân tộc đang tái lập chính mình trong thinh lặng.”
Khi Chính Trị Giao Hòa Bằng Hôn Nhân
Năm 1620, một cuộc hôn nhân mang tính bước ngoặt xảy ra: vua Chey Cheta II cưới công nữ Ngọc Vạn – con gái chúa Nguyễn Phúc Nguyên từ Đàng Trong (Việt Nam).
Cuộc hôn nhân này không chỉ là câu chuyện tình cảm hoàng tộc. Nó là một chiến lược ngoại giao táo bạo trong thời kỳ mà quyền lực Khmer đang bị đe dọa từ phương Tây và phương Bắc.
Nhờ mối quan hệ này, người Việt được phép định cư tại Prey Nokor – tiền thân của Sài Gòn sau này. Cũng từ đó, một sợi dây mềm nhưng bền chặt giữa hai dân tộc được dệt nên, không chỉ bằng hiệp ước mà bằng mối nhân duyên lịch sử.
Một nhà sử học tại Đại học Hoàng gia Campuchia nhận xét:
“Giữa một thời kỳ mà lửa và giáo mác được dùng để phân định ranh giới, Oudong chọn phương án trao nhau công chúa và văn hóa. Đó là dấu ấn khác biệt của một triều đại.”
Một Trung Tâm Phật Giáo Còn Hơi Thở
Ngày nay, Oudong vẫn là thánh địa của người Khmer theo Phật giáo nguyên thủy. Những bậc thang dẫn lên đỉnh đồi Oudong như dẫn bước hành hương xuyên qua thời gian.
Tại đây còn lưu giữ:
- Bảo tháp vua Ang Duong – vị vua đặt nền móng cho quốc gia Campuchia hiện đại.
- Các tháp chứa xá lợi Phật – thiêng liêng và là nơi người dân từ khắp đất nước tìm về dịp lễ lớn.
- Những hang đá cổ – nơi từng là chỗ tu hành và lánh nạn của giới tăng lữ trong thời chiến.
Một nhà sư lớn tuổi tại chùa Oudong chia sẻ với du khách:
“Angkor là quá khứ huy hoàng. Nhưng Oudong là nơi linh hồn Khmer dừng lại để thở, để sống chậm, để nhớ.”
Vì Sao Oudong Là Chặng Cuối Nhưng Không Bao Giờ Lãng Quên?
- Là cố đô cuối cùng trước khi Phnom Penh chính thức trở thành thủ đô
- Nơi chứng kiến hơn 30 đời vua Khmer trị vì và an nghỉ
- Là điểm giao hòa lịch sử – tâm linh – ngoại giao Đông Dương
- Không còn là trung tâm quyền lực, nhưng là nơi giữ hồn dân tộc Khmer còn nguyên
Gợi Ý Hành Trình
- Thời điểm đẹp nhất: Buổi sáng sớm hoặc chiều tà – khi nắng phủ vàng trên đỉnh tháp và tiếng chuông chùa vang vọng giữa rừng.
- Trang phục: Kính đáo, lịch sự – đây là vùng thánh địa.
- Di chuyển: Khoảng 1 giờ lái xe từ Phnom Penh, có thể đi trong ngày.
- Trải nghiệm: Leo bộ lên các đồi tháp, nghe kể chuyện các đời vua, thắp nhang bên xá lợi Phật, và ngồi yên nghe tiếng gió qua rừng cây.
Lời Kết
Oudong không phải là nơi để “tham quan”. Nó là nơi để dừng lại – thật sự dừng lại.
Để nhìn thấy một kinh đô Khmer từng cố gắng bước tiếp sau Angkor.
Để hiểu một triều đại không chọn chiến tranh mà chọn sự giao kết.
Và để cảm được những gì không còn trên bản đồ – nhưng vẫn còn trong lòng đất, lòng người.
Khi bạn rời Oudong, bạn không mang theo nhiều hình ảnh. Nhưng sẽ mang theo một điều gì đó rất lặng – và rất thật.
Giống như lịch sử – đôi khi trầm mặc – nhưng chưa bao giờ biến mất.
