Georgia – quốc gia nhỏ nằm giữa châu Âu và châu Á, nơi dãy Caucasus vươn mình giữa trời xanh, lại là nơi khởi nguồn của một điều vĩ đại: rượu vang nhân loại. Không phải Pháp, không phải Ý – mà chính Georgia mới là nơi rượu vang đầu tiên ra đời cách đây hơn 8000 năm.
1. Bằng chứng khảo cổ cho thấy Georgia là nơi đầu tiên ủ rượu vang
Năm 2017, các nhà khảo cổ phát hiện mảnh gốm cổ có dấu vết axit tartaric (dấu hiệu lên men nho) tại hai di chỉ Gadachrili Gora và Shulaveris Gora ở phía Nam Georgia. Niên đại: khoảng 6000 TCN – trở thành bằng chứng khoa học sớm nhất về sản xuất rượu vang.
🧪 Những chiếc bình gốm này có dung tích hơn 300 lít, và được chôn dưới đất – chính là hình thức sơ khai của Qvevri, phương pháp ủ rượu truyền thống của người Georgia cho đến ngày nay.
2. Qvevri – linh hồn của rượu vang Georgia
Không như các quốc gia châu Âu ủ rượu bằng thùng gỗ, người Georgia dùng Qvevri – chum đất sét lớn được chôn ngầm dưới lòng đất.
Điều kỳ diệu ở đây là:
- Không dùng men nhân tạo – men rượu tự sinh từ vỏ nho và không khí.
- Không lọc, không thêm phụ gia – tất cả là quá trình lên men tự nhiên trong điều kiện tối, lạnh và tĩnh lặng.
- Rượu ủ trong Qvevri có thể giữ được mùi vị đặc trưng hàng năm trời, với màu sắc đậm đà và hậu vị sâu lắng.
Chính UNESCO đã ghi nhận:
“Nghệ thuật làm rượu vang truyền thống của Georgia bằng Qvevri là Di sản Văn hóa Phi vật thể của Nhân loại” – được công nhận vào năm 2013.
3. Rượu vang gắn liền với tâm hồn người Georgia
Ở Georgia, rượu không phải là thứ xa xỉ dành cho giới tinh hoa – mà là một phần trong máu thịt mỗi gia đình:
- Trẻ con lớn lên bên những vườn nho.
- Mỗi nhà đều có hầm rượu riêng – nơi cất giữ cả hương vị lẫn ký ức.
- Mỗi lễ cưới, tang, tiệc tùng hay thậm chí là cuộc hội ngộ nhỏ đều có rượu tự ủ và những lời chúc đầy cảm xúc từ Tamada.
Rượu ở Georgia không chỉ để uống, mà để kể chuyện, kết nối, và sống chậm lại cùng nhau.
4. Vì sao Georgia là “cái nôi” rượu vang thế giới?
Không chỉ vì phát hiện khảo cổ hay kỹ thuật ủ rượu đặc biệt, Georgia còn:
- Là nơi duy trì truyền thống không gián đoạn từ 8000 năm trước đến nay.
- Có hơn 500 giống nho bản địa – nhiều nhất thế giới.
- Là quốc gia duy nhất có thể khẳng định: “Chúng tôi đã ủ rượu từ khi loài người bắt đầu biết sống định cư.”
Tìm hiểu chung tất tần tật về: Kinh nghiệm du lịch Georgia.
5. Rượu vang Georgia trong thế giới hiện đại
Ngày nay, rượu vang Georgia – đặc biệt là dòng rượu cam (amber wine) – đang ngày càng phổ biến trong giới sành rượu châu Âu và Bắc Mỹ.
Các nhà rượu thủ công ở Kakheti, Imereti, Racha… tiếp tục sản xuất vang bằng Qvevri bên cạnh những loại hiện đại theo kiểu châu Âu. Bạn có thể tìm thấy chai rượu vang Georgia ở các nhà hàng Michelin tại London, Paris hay New York – nhưng chẳng gì sánh bằng việc nếm nó tại chính nơi sinh ra – dưới lòng đất Georgia.
Kết: Một ly rượu – Một nền văn hóa
Georgia đã tặng thế giới một ly rượu chứa cả lịch sử. Nếu bạn đến đây, hãy đến không chỉ để nâng ly, mà để hiểu và cảm nhận cả linh hồn cổ xưa của nhân loại – nơi rượu không chỉ là đồ uống, mà là ký ức, triết lý và tình người.
