Xưa kia, Mường Lay là tỉnh lỵ của Lai Châu cũ. Năm 1909, Toàn quyền Đông Dương thời bấy giờ là Antony đã chọn Mường Lay là thủ phủ Người Pháp đặt nơi đây là thủ phủ của Khu Tự Trị dân tộc Thái từ 1948 đến năm 1954. Sau khi tỉnh Lai Châu được tái lập vào năm 1962, Mường Lay trở thành trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của tỉnh Lai Châu.

Những người đồng bào dân tộc Thái vẫn duy trì được những ngôi nhà sàn mang đậm nét truyền thống. Đây cũng là yếu tố quan trọng để phát triển du lịch cộng đồng. Với khí hậu mát mẻ và trong lành của núi rừng Tây Bắc, Mường Lay chính là nơi giao thoa của đất trời và sông núi, của quá khứ và hiện tại.

Từ Điện Biên theo quốc lộ 12, ngang qua những cánh đồng Ngô đang vào vụ xanh ngát cả một đoạn đường. Những đồng bào người Thái đang hối hả vào vị mùa mới. Đường đến Mường Lay quanh co uốn lượn qua những con đèo vàng rực giữa mùa Dã Quỳ.